Integracja sensoryczna

Czym jest integracja sensoryczna (SI)?

Integracja Sensoryczna jest to proces neurologiczny, w który zaangażowany jest cały układ nerwowy. Mózg każdego z nas, mimo stale zmieniających się warunków, odbiera, porządkuje i przetwarza informacje zmysłowe, tak by zintegrować je ze sobą i z wcześniejszymi doświadczeniami, a w efekcie odpowiedzieć na nie adekwatnym zachowaniem oraz mieć możliwość dobrej interakcji ze środowiskiem fizycznym i społecznym. Dzięki bodźcom, które docierają do nas ze środowiska zewnętrznego, uczymy się naszego otoczenia, zachowania, reagowania oraz interakcji z ludźmi. Bodźce płynące ze środowiska wewnętrznego – z wnętrza naszego organizmu, pozwalają nam na budowanie poczucia własnego ciała oraz “czucia” ruchu.

Procesy integracji sensorycznej są niezbędne do procesu uczenia się, organizowania się w czasie i przestrzeni oraz rozpoznawania i klasyfikowania informacji z otoczenia. Dzięki temu rozwijamy zdolność przemieszczania się, precyzyjne umiejętności motoryki małej i dużej, komunikację z otoczeniem, czytanie, pisanie, liczenie i koncentrację uwagi.

Prawidłowe procesy integracji sensorycznej pozwalają nam nie tylko na rozpoznawanie bodźców, ale także na odpowiednie dostosowanie się do nich. Jest to tzw. modulacja. Dzięki niej wiemy, kiedy bodziec jest zbyt silny i należy od niego uciec, a kiedy można go zignorować. W ten sposób rozwijamy swoją samoregulację oraz emocjonalność.

Terapia integracji sensorycznej wg SIAT

Terapia SI prowadzona jest zgodnie z zasadami utworzonymi przez twórczynię metody Jean Ayres z Kalifornii oraz rozszerzona o doświadczenia z pracy klinicznej w monachijskim Kinderzentrum przez Kristiane Kull-Sadacharam, która zdobywała swoja wiedzę na Uniwersytecie Południowej Kalifornii u dr Ayres. Metoda ta w oparciu o doświadczenia kliniczne została dostosowana dla dzieci w każdym wieku: z różnego rodzaju niepełnosprawnościami, opóźnieniami rozwojowymi, problemami emocjonalnymi i z dysregulacją.

Podczas terapii SI dziecko nabywa doświadczenia sensoryczne we wszystkich układach zmysłowych (dotykowym, proprioceptywnym, przedsionkowym, słuchowym, wzrokowym, węchowym, smakowym). Zajęcia prowadzone są w bezpiecznym i dobrze wyposażonym gabinecie integracji sensorycznej, tak aby zachęcać do aktywności oraz pobudzać wyobraźnię do działania. Terapeuta dopasowuje konkretne wyzwania, adekwatnie dla każdego dziecka, by uzyskać odpowiednią reakcję adaptacyjną. Dziecko jest aktywnym uczestnikiem terapii SI, ma możliwość wyboru i kontrolowania aktywności. Terapeuta zachęca dziecko do inicjowania i realizowania swoich pomysłów i planów, nie zakłada z góry planu aktywności bez wiedzy i akceptacji dziecka. Ważne jest wspieranie uwagi i zaangażowania dziecka w zabawę oraz dążenie do osiągnięcia sukcesu w trakcie terapii.

W czasie terapii SI istotna jest obecność rodziców. Dzięki niej mają oni możliwość obserwacji działań terapeutycznych, spędzenia aktywnie czasu ze swoim dzieckiem, zrozumienia trudnych zachowań, nauki rozwiązywania problemów oraz przeniesienia tych umiejętności do życia codziennego.

Jak wygląda diagnoza dziecka?

1. Wywiad z rodzicami/opiekunami dziecka

Zanim osobiście poznamy Waszą pociechę, przeprowadzimy z Wami szczegółowy wywiad. Warto przypomnieć sobie okres ciąży, porodu, pierwszego roku życia dziecka (okres pojawiania się kamieni milowych), rozwoju mowy. Zapytamy o proces rozszerzania diety i aktualne nawyki żywieniowe. Interesuje nas również rozwój społeczny, jakim jest kontakt z rodzicami oraz rówieśnikami. Poruszymy kwestie aktywności fizycznej dziecka, a także omówimy wszystkie niepokojące dla Was zachowania.

2. Pierwsze spotkanie z dzieckiem – baseline

Czym jest baseline? Jest to obserwacja kliniczna dziecka bez ingerencji terapeuty i rodzica. Zwracamy uwagę, w jaki sposób dziecko zachowuje się w nowym otoczeniu, jakiego dokonuje wyboru wśród sprzętu i zabawek. Wizyta odbywa się pojedynczo lub z drugim dzieckiem na sali. Wszystkie spotkania są nagrywane, tak aby rzetelnie ocenić zachowanie Waszego dziecka.

3. Drugie spotkanie z dzieckiem – testy

Podczas drugiego spotkania przeprowadzimy testy screeningowe oceniające reakcje dziecka na różne bodźce sensoryczne. Całość zostanie omówiona z rodzicami po spotkaniu lub po zakończeniu diagnozy, w zależności od wspólnych ustaleń.

4. Trzecie spotkanie z dzieckiem – testy oraz wdrożenie elementów terapeutycznych

Na trzecim spotkaniu wykonujemy testy równoważne i obserwacji klinicznej. W razie potrzeby powtarzamy niektóre testy. Gdy wszystko zostanie zbadane, wdrażamy elementy terapii SI, oceniamy reakcję dziecka na różne wyzwania sensoryczne oraz omawiamy wstępne wnioski z trzech spotkań.

5. Opinia

Jeżeli jesteście zainteresowani pisemną opinią, prosimy o informację na koniec trzeciego spotkania. Opinia procesów integracji sensorycznej jest dostępna w dwóch wariantach: wersja rozszerzona (pełen opis całego przebiegu diagnozy, wnioski) oraz wersja skrócona (wnioski).